Artiance - Cultuureducatie

De jeugd van Willem Himmelreich speelde zich af op nr 47 aan de Koningsweg. Dat straat je zag er toendertijd heel anders uit dan nu. Je had er bedrijven en bedrijfjes, machinebouw Doeschot bijvoorbeeld of meneer Casteleijn, die de oude US army banden van nieuwe profielen voorzag. Maar er zaten er meer Firma Kuiper, glas en verf, van Weert Rotan, melkhandel van der Peet en zo kan ik nog wel even doorgaan. In bijna elk pand aan de Koningsweg was wel een bedrijf gevestigd. Niet bij Willem, het oudste kind van de familie Himmelreich. Zijn vader was muziekleraar en menig kind in Alkmaar kent hem en kreeg les van hem. De oude lagere school, naast op nr 49, de Burgt werd in de oorlog gevorderd door de Wehrmacht. Een spannende periode ook omdat de ouders van Willem in het verzet zaten, hij schreef er een boek over. Paula Stet heeft van het gesprek met meneer Himmelreich een gedicht gemaakt.

Jan Boerman vertelt in dit hoorspel zijn oorlogsverhaal over Huize Voorhout. Voor de oorlog in 1938 kreeg het huis de bestemming van luxe tehuis voor rijke bejaarden, maar in de 1940 vorderden de Duitsers het pand en er het Ortskommandantur en De Feldgendarmerie (de Duitse militaire politie) in gevestigd.  In1944 kwam daar ook nog een eenheid van de Sicherheitsdienst bij. Jan Boerman heeft zeker geen prettige herinneringen aan huize Voorhout. Als kleine jongen werd hij samen met zijn broertje door de Duitsters opgepakt en vastgehouden. In dit hoorspel vertelt hij wat voor impact dat gehad heeft op zijn verdere leven en schrijft hij er een boekje over. Esmee Reemnet, Rhodé Nobel en Robin Roozen, drie studenten van de theateropleiding Haarlem maakten op basis van het interview met meneer Boerman dit hoorspel.

Annemiek Klever, culturele duizendpoot, feministe en welbekend in Alkmaar. De laatste jaren met name vanwege het organiseren van het theatervariété festival: Showman's Fair in de Alkmaarder Hout. Luuk Ransijn interviewde Annemiek en maakte op basis van haar herinneringen dit lied, dat gaat over de periode van 1977 tot 1989 dat zij in in de Vrouwenstraat boven het Indische eethuisje, Ropaja woonde.

In 1929 wordt het nieuwe ziekenhuis aan de Wilhelminalaan geopend. De oude gebouwen van het stadsziekenhuis aan de Paternosterstaart zijn niet meer nodig en worden afgebroken.  Dan ontstaat, grenzend aan de Paardenmarkt een grote open plek. De kermis, lapjesdag, brandweerwedstrijden, 8 oktober festiviteiten en de zaterdagmarkt vinden er plaats, maar verder was het Canadaplein tot het ontstaan van het huidige cultuurplein gewoon een parkeerplaats voor auto's. Heel veel Alkmaarders herinneren zich nog zwembad de Overdekte, waar ze als kind hebben leren zwemmen. Met op het plein de patatwagen van Blauw. Hoe heerlijk was zo'n patatje 'met' of 'zonder' toch na het zwemmen. Jip Berlijn heeft over de jeugd van Piet Mulder, die dichtbij het Canadaplein woonde, een lied gemaakt.

Dit hoorspel speelt zich af in de Alkmaarse wijk Oud Overdie. Gerard Venneker, woonachtig in Canada schreef zijn herinneringen uit zijn jeugd op. Overdie is een Alkmaarse volkswijk die eigenlijk uit twee delen bestaat: het tegen het centrum van Alkmaar gelegen vooroorlogse Oud Overdie en het zuidelijker gelegen Nieuw Overdie, gebouwd in de jaren '60. De twee delen worden gescheiden door een park. De naam Overdie verwijst naar het riviertje de Die. Dit veenriviertje kwam via de Boekelermeer, Kooimeer en Achtermeer de stad binnen en stroomde via de Blekerskade, Baangracht en de Mient naar een ander veenmeertje, De Rekere. De Die bestaat in Alkmaar niet meer, maar her en der kom je nog steeds die naam tegen. De Die iseigenlijk ook een verbastering van het IJ. In 1948 ontstaan in Oud Overdie in verband met de bouw van 107 nieuwe woning voor de Vereniging Volkshuisvesting 4 nieuwe straten die vernoemd worden naar zeehelden. Jacob van Heemskerkstraat, Cornelis Evertsenstraat, Jan van Galenstraat en de Kortenaerkade

Hans Ory vertelt over zijn tijd op de St. Matthiasschool in Oud Overdie. De Matthiasschool is opgericht als jongensschool. Katholieke jongens en meisjes zaten in die tijd nog op aparte scholen. Er werd daar toen lesgegeven door de broeders van Saint Louis. Hans was nog maar 5 jaar toen hij al naar de lagere school ging. Hij woonde in die tijd met zijn ouders en 14 broers en zussen aan de Omval, zijn vader was aannemer. Het originele gebouw uit 1952 werd ontworpen door de Alkmaarse architect W.A Keesom. Deze architect bouwde in Alkmaar en omgeving meerdere, meestal katholieke scholen. Het oorspronkelijke gebouw van de St. Matthiasschoolschool is gesloopt en in de plaats van dit monumentale pand aan de Coornhertkade 105,  verrijst een woningblok met de welluidende naam:  De Alkmaarse school. Rondom de sloop van de school is heel wat gedoe geweest. Wijkbewoners en liefhebbers van oude gebouwen wilden het hoofdgebouw het liefste behouden, omdat het in een uitstekende staat was, maar helaas het ging toch plat.  

In deze 5e aflevering zijn we te gast in de voormalige Alkmaarse gevangenis nu: Het Fallon hotel. Aan de rand van de Alkmaarder Hout, naast de Joodse begraafplaats aan de Westerweg, werd in 1884 een “Penitentiaire Inrichting” gebouwd naar het ontwerp van de architect Johan Frederik Metzelaar. Deze architect ontwierp ook de Koepelgevangenissen in Arnhem en Breda. De Penitentiaire Inrichting staat bij de meeste Alkmaarders bekend als “Schutterswei”, maar die naam kreeg het pas in 1950. De naam Schutterswei verwijst naar het veld waar de Alkmaarse Schutterij ooit haar oefenterrein had. Het oorspronkelijke gebouw bestond uit een hoofdgebouw aan de Prins Bernardlaan met daarachter een cellenvleugel met 26 cellen en 3 lokalen. In 1889 en 1891 werd het complex uitgebreid met een nieuwe cellenvleugel met 76 cellen achter op het terrein. In 1891 werden ook de dienstwoningen links en rechts van het hoofdgebouw gebouwd. In Schutterwei zaten, naast minder bekende boeven, Willem Holleeder en zijn mede ontvoerders van Hein

In deze aflvering staat Loes Citroen centraal. Loes was 25 jaar voorzitter van de Alkmaarse Synagoge. Ze is geboren op 31 augustus 1948 in Zandvoort, verhuisde op haar 27e naar Alkmaar en is kind van Joodse ouders. Loes begon in de jaren 80 met biologisch dynamisch tuinieren om de wereld een stukje beter te maken en ze schreef artikelen voor kranten en tijdschriften over respectvol omgaan met aarde, mens en dier. Ruim 25 jaar geleden bezocht ze een baptistenkerk in de Hofstraat 15,  omdat ze wist dat daar ooit een synagoge gehuisvest was. Ze verbaasde zich dat er in Alkmaar niets was dat herinnerde aan de mensen die in de Tweede Wereldoorlog waren weggehaald en niet meer zijn teruggekomen.

In deze vierde aflevering van onze serie hoorspelen staat de firma Hoed centraal. Tiny Swaag-Hoet, nu 99 jaar dochter van Cees Hoet, één van de 6 eerste eigenaren van de Gebroeders Hoed herinnert zich nog heel veel uit de tijd dat zij met haar ouders, broers Cor en Henk en zus Marjan op het Scharlo woonde en haar vader de stalhouderij onder zijn beheer had.  De 6 gebroeders Hoed en hun echtgenotes woonden allemaal bij elkaar op het Scharlo. André Hoet,, kleinzoon van Cees  vertelt in deze aflevering wat hij zich van zijn tijd na de oorlog over bedrijf herinnert. In 1926 werden de panden aan de zuidzijde van het Scharlo gesloopt door ze  grotendeels gecontroleerd af te laten branden om zo meteen ook de daar heersende wandluis te verdelgen. Ook de familie Kesselaar, de bekende Alkmaarder Andre Carrell en vader van Rudi woonde in dit rijtje. Er herrezen nieuwe panden in herkenbare Amsterdamse Schoolstijl. Op de ene hoek café du Passage, op de andere hoek café Royal en in het midden op de nummers 17, 19 en 21 het

In deze derde aflevering staat de chocoladefabriek, Ringers centraal. U maakt in dit hoorspel kennis met meneer Okhuijzen en meneer Busselaar, twee werknemers, die na de oorlog bij de fabriek werkten. Hun beide vaders werkten er in deze periode ook. De oudere Okhuijzen was chocolatier en de oudere Busselaar werkte op de machine afdeling. Oprichter Hendrik Ringers ging in 1901 naar Zwitserland. Hij was toen 21 jaar en wilde chocolade maken. Hij kwam terecht bij de beroemde chocoladefabrikant Cailler en zag daar dat ze veel chocolade aan Nederland verkochten. Na eerst nog in Parijs het vak chocolatier verder te hebben ontwikkeld, kwam Hendrik  in 1905 terug in Alkmaar. Zijn vader, een aannemer, bouwde een pakhuis, aan het Varnebroek voor hem. De zaken gingen goed, vooral toen broer Theo binnen het bedrijf de financiële man werd.  Het pand aan het Varnebroek werd al snel te klein en in 1920 waren de broers in staat om een fabriek in Rotterdam te kopen. Daar gingen de  zaken geweldig, dus na een tijdje werd ook d

In dit tweede hoorspel kunt u luisteren naar Arie Baas. Eind jaren 60, begin jaren 70 van de vorige eeuw na de provo periode, ontstond in Amsterdam de jongerenprotestgroep, de Kabouters. In navolging daarvan werd in Alkmaar ‘de Kaasbouters’ opgericht.  Arie Baas was vanaf het begin van de oprichting bij deze beweging betrokken. De kaasbouters organiseerden tal van ludieke en maatschappijkritische acties. In het atelier van kunstenaar Karel Puhl op de Dijk 1 werd de Oranje Vrijstaat uitgeroepen. De kelder werd omgedoopt tot het stadhuis van de Oranje Vrijstaat en vanuit die kelder werden alle acties voorbereid. Meer info: https://www.youtube.com/watch?v=l0hXaX-HCPo https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/verdieping/blog/568-8oktoberrellen  

In dit vervolg op de podcast serie van Artiance verschijnt maandelijks een interview met een markante Alkmaarder. Delen van dit interview zijn omgezet in hoorspelen zodat de beleving nog realistischer wordt. Vandaag staat het leven van Harry Warmenhoven (1949) centraal. Harry Warmenhoven (1949) groeide met zijn zus en vier broers op aan het Verdronkenoord. Vanaf hun huwelijk in 1947 woonden zijn ouders daar op nr. 14. De vader van Harry was schoenmaker. In 1980 stierf Harry’s vader na een kort ziekbed. Harry was ineens zelfstandig schoenmaker.  In 2010 stopte Harry als schoenmaker. ‘Mijn moeder zei: er is ook nog een ander leven dan werken.’ Een paar jaar eerder gebruikte tekenaar Philip Hopman het interieur van Harry’s zaak als model voor een tekening in Wiplala en Wiplala weer van Annie M.G. Schmidt. De winkel is niet helemaal waarheidsgetrouw weergegeven. ‘De vrijheid van de kunstenaar, ‘ vindt Harry. ‘Maar iedereen zegt: Het is typisch jouw winkel.’    

In de podcast vertelt Theatermaakster Dorien Haan uitgebreid over de voorstelling "Om de hoek" die zij samen met Joke Houtkoper maakt in het kader van Theater na de Dam (4 mei 2019). Deze podcast is een selectie uit het interview zoals gegeven door Dorien voor Volgspot Radio op Radio 5 op 1 mei 2019. Naast de voorstelling staat ook Dorien en haar leven als theatermaakster centraal.

Huub Purmer (Het Nieuwe Warenhuis), Iris Goedhart (Het Nieuwe Warenhuis), Ciska Pouw (Flow Facilitator), Rob Janson (Interventiekundige), Wim van Bokhorst (KEETmeester) en Marije van der Stelt (Hart op Groen) bundelen hun krachten. Zij ontwerpen samen met opdrachtgevers uit bedrijfsleven, overheden en onderwijs uiteenlopende leerexperimenten. Zij bouwen duurzame learning communities en uitdagende leeromgevingen. Daarnaast organiseren zij een symposium over leren en ontwikkelen op 28 maart 2019 bij HNW Alkmaar. 'Wij zijn onderdeel van een beweging, zelfs als we even moeten wachten. We geven toegang tot nieuwe manieren van leren en maken toegankelijk wat daarvoor nodig is. Ook als jong geleerd, oud gedaan is. We laten zien dat het wél kan. Zelfs als de liefde voor leren misschien niet op het eerste gezicht was, maar wel bijdraagt aan dingen die er werkelijk toe doen. Op een ieders ritme."  Deze podcast is een opname die werd gemaakt ter voorbereiding op het symposium van 28 maart 2019. In de podcast zijn tal v

Monika van der Ent is directeur van Pier-K in Hoofddorp. Pier-K is onderdeel van het Cultuurgebouw, samen met de Bibliotheek, Schouwburg De Meerse en Poppodium Duycker. Vier labels die onderdeel zijn van een nieuw gefuseerde organisatie. Hoe en waarom is deze organisatie ontstaan en hoe werkt de samenwerking binnen zo'n divers samengestelde organisatie? Directeur Monika van der Ent vertelt in deze podcast enthousiast en openhartig over haar ervaringen. Deze podcast is voor iedereen interessant maar vooral voor medewerkers van organisaties de zelf in een fusieproces zitten.  Meer informatie: www.hetcultuurgebouw.nl www.pier-k.nl  

In deze podcast vertellen directeur-bestuurder Jose van den Hurk, Jantine Geels en Henriette ter Riet vol passie over het belangrijke en bijzondere werk van Wherelant in Purmerend. Cultuurhuis Wherelant is een centrum voor kunst en cultuur in Purmerend. Iedereen kan bij Wherelant terecht voor professionele cursussen en workshops op het gebied van beeldende kunst, multimedia, theater en dans. Daarnaast biedt Wherelant een breed aanbod voor mensen met een verstandelijke beperking. Ook voor mensen met een GGZ-achtergrond zijn er diverse mogelijkheden binnen Wherelant en voor het regulier- en speciaal onderwijs heeft Wherelant zich gespecialiseerd in kunst- en cultuureducatie op maat.

Helen Groves is alweer de 4e generatie Cultuurverkenner in Alkmaar. Een project dat ooit in 1997 in Alkmaar begin en inmiddels landelijk navolging heeft gekregen. Maar Helen is inmiddels geen verkenner meer maar cultuurondernemer. Tevens is zij projectleider, horeca-exploitant, producent en coördinator van culturele broedplaatsen, festivals en tentoonstellingen, maar ook debatten en (netwerk)bijeenkomsten. In deze podcast vertelt Helen uitgebreid over haar werk en over bijzondere Alkmaarse projecten zoals Dag & Dauw en Zicht op Talent.  Informatie: www.artiance.nl www.culturrhippie.nl  

Bertine Verbeek is een uitvoerend allround musicalartieste, zangdocente en dansdocente met veel ervaring in het vak. Ze heeft in professionele musicalproducties gespeeld en landelijke tournees door alle theaters in Nederland gemaakt. Naast de passie van op de planken staan heeft Bertine ook altijd een passie gehad voor het lesgeven. Zowel op lager als middelbaar onderwijs heeft ze veel ervaring. Op dit moment is ze Cultuurcoach (zang en dans docente) op scholen in de krachtwijken in Alkmaar: Oudorp, Overdie en Alkmaar Noord en is zij nauw betrokken bij veel losse projecten van Artiance. Ook werkt zij als zangcoach voor basisschool leerkrachten vanuit de landelijke subsidie: Muziekimpuls. Zij is vanaf 2016 ook werkzaam bij het muziekcentrum HART Haarlem, daar is ze musicaldocente voor het Muzieklab en geeft ze workshops op verschillende scholen.

Artiance Speciaal, de Kunstschool, is een vierjarige kunstscholing/dagbesteding voor talentvolle en gemotiveerde jonge mensen vanaf 18 jaar. Kunstenaars met een unieke kijk op de wereld die in hun werk tot uitdrukking komt. De Kunstschool biedt jongeren en volwassenen een plek aan waar ze leren vertrouwen op hun eigenheid, hun bijzondere talent binnen de wereld; waar ze zich kunnen en durven ontwikkelen. De vierjarige scholing wordt gegeven in een kleine groep, door professionele kunstenaars met ervaring en opleiding in de zorg. In deze podcast vertelt oprichter, coordinator, docent en inspirator Rita Nanne over de Kunstschool.  

Artiance, Centrum voor de Kunsten in Alkmaar en Bibliotheek Kennemerwaard onderzoeken de mogelijkheid van nadere samenwerking (of zelfs fusie) tussen beide organisaties. In deze podcast praten Erna Winters (directeur Bibliotheek Kennemerwaard) en Rob Bangert (directeur Artiance) over het lopende onderzoek, de achtergrond van het onderzoek en de mogelijkheden die zij zien. Tevens worden de landelijke ontwikkelingen besproken. Deze podcast is voor iedereen die is geïnteresseerd in de toekomst van Bibliotheken en Centra voor de Kunsten.